Bij een tandwieloverbrenging wordt er vermogen overgebracht tussen twee of meer getande wielen die rechtstreeks in elkaar grijpen. Als er sprake is van verschillende diameters van de tandwielen dan zal de snelheid in de aandrijving veranderen en ontstaat er een versnelling of vertraging.
Er zijn een aantal verschillende uitvoeringen mogelijk zoals rechte tandwielen, tandheugels en conische tandwielen (ook wel kegelwielen genoemd).
In de regel zijn tandwielen van staal of roestvrijstaal (RVS), maar uiteraard is het ook mogelijk om deze in andere materialen te verkrijgen zoals bijvoorbeeld kunststof. Tevens kan een tandwiel geleverd worden in een geharde uitvoering en/of met een oppervlaktebehandeling.
Naast het standaard assortiment tandwielen is het ook mogelijk om tandwielen volgens tekening te leveren. Hierdoor is er, zelfs als het maatwerk betreft, voor iedere toepassing altijd wel een geschikt tandwiel te vinden.
De afmetingen van een tandwiel worden bepaald door de module en het aantal tanden. De module is de verhouding tussen de steekcirkeldiameter en het aantal tanden. In formulevorm ziet dat er als volgt uit: m=d/z waarbij m = modulus, d = steekcirkeldiameter en z = aantal tanden.
Tandwielen met verschillende moduli kunnen niet in elkaar grijpen, het is dus noodzakelijk dat de tandwielen die in een aandrijving rechtstreeks in elkaar grijpen dezelfde module hebben. Een tandwielaandrijving met een groot moduul kan grotere krachten aan dan die met een kleiner moduul.
Een tandwiel kan ook worden gebruikt in combinatie met een niet roterend gedeelte, een zogenaamde tandheugel (ook wel tandlat of rack genoemd). In dit soort aandrijvingen is het mogelijk om de tandheugel of tandwiel in een lengterichting te laten bewegen en dit wordt vaak gedaan om snelheden, koppel en/of richting van de krachtbron te veranderen bij een heen en weer gaande beweging.
Belangrijke normen bij tandwieloverbrengingen zijn DIN867 en DIN868.
